Gazononderhoud

Gazononderhoud

Veel tuinen in Nederland hebben een gazon. De meeste mensen willen graag een strak gazon dat vrij is van onkruid en ‘s zomers niet geel wordt. Een mooi groen gazon geeft rust en ruimte in uw tuin, heerlijk.

Maar veel gazons zitten vol met onkruid, mos, madeliefjes en andere niet-wenselijke planten. ‘s Zomers wordt het gras snel geel en als het veel regent, kan het niet worden gebruikt. En als je er overheen loopt na een forse regenbui, loop je te soppen door het gras. De basis van een goed gazon is, net als voor de rest van de tuin, de bodem.

Hierover vertellen we meer bij onze blog, de bodem.

Gazononderhoud begint dan ook met de bodem.

Maaien gazon

Veel mensen realiseren zich niet dat een goed groen gazon het nodige (zeg maar gerust: veel) tuinonderhoud vergt. Vaak zelfs het meeste onderhoud van de hele tuin. Zo dient het in het groeiseizoen minimaal één keer per week te worden gemaaid: bij groeizaam weer vaker en bij warm weer minder vaak. En het moet niet te kort de wintermaanden in gaan. Daarnaast dient u dit met vaste regelmaat te doen. Niet de ene keer maaien als het gras 10 cm. hoog is en de andere keer als het gras 5 cm. hoog is.

Nu hebben we het alleen nog maar over het maaien, als onderdeel van het gazononderhoud.

Gras maaien: hoogte langer in voor- en najaar

Geef het gras meer blad in voor- en najaar. In maart, april, september, oktober, november is er minder licht. De zon staat lager en de dagen zijn korter. Om dan genoeg licht op te kunnen vangen voor de fotosynthese heeft het gras wat langer blad nodig. Dus zet u de maaihoogte wat hoger. En u maait wat minder vaak.

In mei, juni, juli, augustus staat de zon heel hoog, en de dagen zijn lekker lang. Dan mag u het gras gerust wat korter en vaker maaien! Is het echt uitzonderlijk warm en zonnig weer, dan wordt ook in de zomer aangeraden het gras iets langer te laten. Het blad biedt de grasplant dan wat bescherming.

Bemesten bij gazononderhoud

Het geheim van een mooi gazon is dus regelmatig maaien en bemesten. Gebruik bij het gazononderhoud uitsluitend organische meststoffen en geen kunstmest.

Gras dat bemest wordt, is voller en groener, en is beter bestand tegen weersomstandigheden, mos en onkruid. Om een gazon mooi te houden is het zelfs aan te raden om dit drie keer per jaar te doen. De eerste keer in de lente voor een goede groei, de tweede keer in de zomer zodat het gazon mooi groen blijft en de derde keer in het najaar om uw tuin winterklaar te maken.

Waarom een gazon bemesten?

Het is belangrijk om het gazon elk seizoen te bemesten, met uitzondering van de winter. Het bemesten van uw gazon heeft vele voordelen. Zo is het gras is beter beschermd tegen ziektes en bij langdurig droog weer verkleurt het gras niet snel. Na kou, vorst en sneeuw herstelt het sneller. En doordat er een dichtere grasgroei is, bestaat er minder kans op mosvorming.

Gazon bekalken wanneer en waarom?

Voordat het gazon bemest moet worden, is het verstandig deze eerst te bekalken. Het maakt niet zoveel uit op welk tijdstip u dit doet. Het kan in het najaar, maar ook in het voorjaar, steeds enkele weken voordat u het gazon wilt bemesten.

(Voor meer informatie over bekalken en zuurgraad van de grond; zelf zuurgraad / PH meten).

Kalk strooien kunt u het beste doen in het vroege voorjaar (februari/maart) en in het najaar (oktober/november). Door vroeg in het jaar kalk te strooien, bereidt u uw gazononderhoud voor op het groeiseizoen. Kalk het gazon minimaal vier weken voordat u de mest aanbrengt. Zo heeft de kalk tijd om goed in te werken en verstoort het de mestopname niet.

Als u organische mest gebruikt, is dit niet per se nodig. Dit kunt u op dezelfde dag strooien als kalk. Maar kunstmest en kalk tegelijk werkt niet; dit verstoort beide middelen.

In het groeiseizoen wordt de kalk opgenomen in de bodem en spoelt het deels weg door regen. Het is daarom goed om in het najaar het gazon nog eens te bekalken. U laat het zo direct goed de winter in gaan en voorkomt dat de grond verzuurt.

Verticuteren

Verticuteren is het verwijderen van de viltlaag die ontstaat door maaien en het achtergebleven dode gras. Ook mos wordt door verticuteren verwijderd. Het handigst werkt dit verticuteren dan ook met een speciale verticuteerhark of een verticuteermachine. De verticuteermachine bestaat uit een aantal flink scherpe messen. Deze messen gaan tot één centimeter diep de grond in en snijden daar de wortels van de mossen door. Hierdoor sterven de mossen af en kunnen ze met een gewone hark zo uit het gras geharkt worden. Water kan weer met gemak de grond in en ook licht en lucht kunnen zo de grond goed bereiken.

Wanneer en hoe vaak verticuteren?

Afhankelijk van het gazon een tot twee keer per jaar. Als u veel mosgroei heeft gehad, mag u gerust in het najaar een tweede keer verticuteren, anders volstaat slechts één keer. De eerste keer in april of mei en indien de bodem uit klei of veengrond bestaat, mag u het ook nog een keer in september of oktober verticuteren. Op klei of veengrond groeien mossen namelijk heel snel, omdat de bodem een stuk zuurder is, waardoor u het gazon het liefst voor de winterrust weer wilt herstellen. Deze mossen eruit halen en eventueel nieuw gras zaaien en mesten is wat het beste gedaan kan worden in oktober. Met dit gazononderhoud bent u namelijk verzekerd van een mooi gazon in het voorjaar.

Hoe uw gazon verticuteren?

1. Zorg dat het gras een beetje vochtig is voor u begint, sproei indien nodig even het gras. Dit zorgt voor een snel herstel en natuurlijk groei van het gras.

2. Maai vervolgens het gras en zorg ervoor dat de afgesneden grassen van het gazon verwijderd worden. Hierdoor kan de verticuteer hark of verticuteermachine makkelijker bij de mossen komen.

3. Stel vervolgens de messen van de verticuteermachine af, deze moeten ongeveer 1 centimeter diep de bodem in kunnen als er een dikke viltlaag, bij een dunne viltlaag volstaat 0,5 centimeter.

4. Verticuteer het gazon nu eenmaal in de lengte richting. Dat wil zeggen dat u in rechte banen in de lengte het gazon over gaat.

5. Verticuteer het gazon nu éénmaal in de breedte richting. Dat wil zeggen in rechte banen in de breedte over het gazon. U kruist als het ware de verticale banen.

6. Hark de dode mossen uit het gras.

Na het verticuteren

1. Na het verticuteren is het handig om gras te zaaien op de kale plekken.

2. Bemest het gazon waardoor de groei van het gras bevorderd wordt.

3. Kijk waardoor mos kale plekken ontstaan zijn, kijk of het mogelijk is meer zon op die plekken te laten vallen. Snoei eventueel takken die voor schaduw zorgen weg.

4. Doe een bodemtest om de zuurgraad van het gazon vast te stellen en stuur eventueel bij door kalk of ijzersulfaat aan het gazon toe te voegen.

Watergeven bij gazononderhoud

Een gazon moet voldoende water krijgen om een goed wortelsysteem te ontwikkelen en te behouden. Met een goed wortelsysteem is het gazon goed bestand tegen ziektes en uitdrogen. In ons land valt voldoende regen, zult u wellicht denken. Maar u weet ook wel dat er vooral in het voorjaar en de zomer perioden zijn waarin het langdurig droog en warm kan zijn.

Het gazon zal er dan geel gaan uitzien en afstervend gras gaan vertonen. Ook zal zich onkruid in het gras gaan ontwikkelen. Dus door water te geven, bemesten en maaien blijft het gazon groen en krijgt onkruid geen kans om zich te ontwikkelen. Voor een goed gazononderhoud moet u in principe met een vaste regelmaat het vochtgehalte van de grond controleren. Is het te droog, dan moet u zeker water gaan geven.

Hoe geeft u water?

U kunt dit zelf doen met een buitenkraan, waterslang en een tuinsproeier. Na gebruik opruimen en volgende keer weer plaatsen.

U kunt het ook automatiseren door een beregeningsinstallatie aan te brengen. Hiermee kunt u het watergeven volledig automatiseren. Door verborgen sproeiers in het gazon hoeft u ook niet iedere keer slang en sproeier op te ruimen.

Hoe lang moet een gazon beregend worden?

Het grondtype is van grote invloed op de tijdsduur waarin het gras moet worden gesproeid. Wanneer het gazon op kleigrond ligt, zal de grondlaag niet snel uitdrogen. De kleigrond houdt het water lang vast. Wanneer u echter zandgrond heeft, is dat zeker niet het geval. In zandgrond zal het water snel wegzakken. Op zandgrond is het dus belangrijk dat het water steeds voldoende wordt aangevuld om het gras een optimale kleur te laten behouden.

Op zandgrond is het belangrijk dat u bij een temperatuur van 20 graden een uur water geeft en dat een paar keer per week. U kunt als maatstaf hanteren dat de sproeitijd moet worden verdubbeld wanneer de temperatuur vijf graden stijgt. Wanneer er een hittegolf is, moet u het gazon om de dag water geven, steeds gedurende een tijdsbestek van drie uur.

Zoals gezegd: op kleigrond hoeft u minder water te geven. Klei houdt het water goed vast en zal niet snel uitdrogen. Bij temperaturen rond de 20 graden moet u ongeveer een half uur water geven en boven de 25 graden ongeveer 80 minuten. Bij extreme hitte zult u gedurende twee uur water moeten geven. Hiermee voorkomt u dat de kleigrond uitdroogt en zeer hard wordt.

De sproeihoeveelheid

Wanneer u sproeit, kunt u beter een langere aangesloten periode sproeien dan een paar keer voor korte tijd. U kunt er beter voor kiezen om éénmaal twee uur te sproeien dan bijvoorbeeld viermaal een half uurtje. U zult bijna nooit teveel kunnen sproeien voor het gazon. Een goede richtlijn is 10 tot 15 mm per keer. Dit is te zien wanneer u een regenmeter in het sproeigebied heeft staan.

Graskanten steken

Uw gazon heeft de neiging om zich dagelijks uit te breiden en dat gebeurt vooral aan de randen van uw gazon. Dat kunt u zien wanneer het gazon de border in groeit en/of over de bestrating groeit.

Om uw gazon de oorspronkelijke vorm te laten behouden is het nodig om minimaal twee keer per jaar de graskanten van uw gazon te steken. Wanneer u dat doet is niet zo belangrijk. Dit kan in de winter of in het voorjaar gebeuren, en bijvoorbeeld een keer in zomer of najaar. U ziet vanzelf wanneer het nodig is.

Gereedschap om kanten te steken

Ook bij gazononderhoud is goed gereedschap het halve werk. Wij van Hoveniersbedrijf Eikenhorst hebben niet alleen het juiste gereedschap, maar ook de nodige machines voor het gazonhoud.

Als u het met de hand kunt en wilt doen, is een kantensteker het aangewezen gereedschap hiervoor. We spreken hier over het halvemaantje dat speciaal ontworpen is om de aflijning een rechte en mooie vorm te geven. Het is zeer belangrijk dat het mes goed snijdt en dat het roestvrij gebruikt wordt, anders verloopt het werk stroef. Een kantensteker is vrij goedkoop, handig en laat nauwkeurig werk toe. Een spade is ook bruikbaar, maar door de kromme vorm kunt u er maar moeilijk mooie, rechte kanten mee maken.

Voor zeer grote lengtes gebruiken wij een mechanische kantensteker. Dit is een toestel dat via een verticaal ronddraaiend mes de graskanten afsnijdt. Dit zijn kostbare machines en ze werken minder nauwkeurig dan handmatig.

U kunt voor de aflijning een stevig (nylon) touw gebruiken, dat vrij is van knopen en niet is uitgerafeld. Bij afgeronde gazons maken we geen gebruik van koord, maar bepalen we zelf de plaats van de aflijning. Om een ronde vorm te krijgen, kan men werken volgens het systeem van een passer, dus in het midden een stok plaatsen (of neem een boom als middelpunt), het touw aan de ene kant aan de stok vastmaken en aan de andere kant aan de kantensteker. Daarna cirkelvorming werken.

Het gazon beluchten

Grond kan op bepaalde plaatsen dichtslaan door bijvoorbeeld het gewicht van de grasmaaier, wanneer die gedurende de zomer veelvuldig gebruikt is. Zelfs als een stuk gazon als vaste route wordt gebruikt in uw tuin, kan dat gedeelte van de grond dichtslaan. Wanneer dit het geval is, zorgt dit voor een opstapeling van kooldioxide en kan het water niet, of onvoldoende, naar de wortels van de grassprieten. Daarnaast groeit uw gazon beter als het meer zuurstof krijgt. Grond beluchten is belangrijk voor een groen gazon.

Wanneer gazon beluchten?

Bij de meeste gazons zijn er maar een paar gedeelten die meer aandacht nodig hebben voor het beluchten van de grond. Het is dus niet altijd noodzakelijk om het gehele gazon te beluchten. Wel bevordert dit de gezondheid van uw gazon en zorgt het voor mooie, stevige grassprieten. Geef extra aandacht met beluchten van de grond als de grasmat niet meer mooi oogt, een doffe kleur heeft of bruin kleurt. Extra aandacht voor het beluchten van uw gazon is ook verstandig wanneer het volgende vaak voorkomt:

• mos op het gras;
• bruin gras bij droger weer;
• spelende kinderen op het gazon;
• vergelijkbare situaties waarbij druk op het gazon wordt uitgeoefend.

Bij een nieuw ingezaaid gazon kunt u het beste de eerste jaren het gehele gazon beluchten. Daardoor worden de wortelgroei en de kruimelstructuur bevorderd, met als eindresultaat een vol, mooi en groen gazon. Nieuw gras lijdt er namelijk onder als grondlagen verstoord raken of als er losgekomen klei in de ondergrond zit. Dit zorgt voor drassige plekken in het gazon.

Hoe gazon beluchten

Het beste seizoen om een gazon te beluchten is afhankelijk van het soort gras dat u heeft. Het beluchten van een gazon, als onderdeel van het gezononderhoud, is het gemakkelijkst uitvoerbaar met een greep of beluchter die massieve tanden heeft. Gebruik in de zomer een gazonprikroller voor het beluchten van de grond, waardoor water de wortels beter kan bereiken. In het najaar kan het beste een uitgebreide beluchting worden uitgevoerd, waarbij dieper en het gehele gazon wordt belucht. Gebruik daarbij een gazonbeluchter met holle tanden of een verticuteermachine. Ongeacht het seizoen heeft beluchten bij koeler en regenachtig weer de voorkeur, waarbij na afloop goed gesproeid wordt. Wanneer de grond vochtig is, gaat het gazon beluchten een stuk gemakkelijker. Houd hiermee rekening als u grond gaat beluchten. Tijdens de winterperiode mag er plaatselijk worden belucht, zodat niet wegzakkend water toch in de grond kan trekken.

Uw gazon beluchten kan op veel manieren, maar is het gemakkelijkste met een gazonbeluchter, prikrol en/of verticuteermachine. Wanneer het zelf instellen van de messen/prikkers mogelijk is, zet deze dan op een halve centimeter diep ter voorkoming van beschadiging van de hoofdwortels. In een zware bodem, bijvoorbeeld klei, moeten er ongeveer 200 gaatjes per vierkante meter zijn. Hoe lichter de samenstelling van de bodem, hoe minder gaatjes dit per vierkante meter worden.

U ziet het: een mooi groen gazon vergt de nodige aandacht en inspanning.

Minder gazononderhoud?

Natuurlijk zijn er alternatieven: geen kunstgras, maar alleen het maaien van het gazon, geen bemesting, niet verticuteren en af en toe graskanten steken. Het gevolg zal zijn dat er paardenbloemen, madeliefjes, zenegroen, ereprijs, klaver en vele andere kruiden in uw gazon komen. U vergroot zo wel de biodiversiteit in uw tuin.

Als u dat niet erg vindt, heeft u in ieder geval minder werk in uw tuin en het insectenleven zal u dankbaar zijn. Dus bij gazononderhoud heeft u altijd keuzes en het type gazononderhoud bepaalt het eindbeeld.

Wij helpen u graag om van uw tuin te genieten, want uw tuin is een kostbaar bezit.

Graag tot ziens in uw tuin.

Gert-Jan Verschoor
Eigenaar Hoveniersbedrijf Eikenhorst

Hoveniersbedrijf Eikenhorst, als het uitstekend gedaan moet worden.

Reactie: